چه خوش صید دلم کردی 🔴 با معنی

[اعتصامی]

چه خوش صید دلم کردی 🔴 با معنی


دلم جز مهر مه رویان طریقی بر نمی‌گیرد
ز هر در می‌دهم پندش ولیکن در نمی‌گیرد

خدا را ای نصیحتگو حدیث ساغر و می گو
که نقشی در خیال ما از این خوشتر نمی‌گیرد

بیا ای ساقی گلرخ بیاور باده رنگین
که فکری در درون ما از این بهتر نمی‌گیرد

صراحی می‌کشم پنهان و مردم دفتر انگارند
عجب گر آتش این زرق در دفتر نمی‌گیرد

من این دلق مرقع را بخواهم سوختن روزی
که پیر می فروشانش به جامی بر نمی‌گیرد

از آن رو هست یاران را صفاها با می لعلش
که غیر از راستی نقشی در آن جوهر نمی‌گیرد

سر و چشمی چنین دلکش تو گویی چشم از او بردوز
برو کاین وعظ بی‌معنی مرا در سر نمی‌گیرد

نصیحتگوی رندان را که با حکم قضا جنگ است
دلش بس تنگ می‌بینم مگر ساغر نمی‌گیرد

میان گریه می‌خندم که چون شمع اندر این مجلس
زبان آتشینم هست لیکن در نمی‌گیرد

چه خوش صید دلم کردی بنازم چشم مستت را
که کس مرغان وحشی را از این خوشتر نمی‌گیرد

سخن در احتیاج ما و استغنای معشوق است
چه سود افسونگری ای دل که در دلبر نمی‌گیرد

من آن آیینه را روزی به دست آرم سکندروار
اگر می‌گیرد این آتش زمانی ور نمی‌گیرد

خدا را رحمی ای منعم که درویش سر کویت
دری دیگر نمی‌داند رهی دیگر نمی‌گیرد

بدین شعر تر شیرین ز شاهنشه عجب دارم
که سر تا پای حافظ را چرا در زر نمی‌گیرد

تفسیر و معنی غزل​

دل به مهرویی سپرده ای و همه تو را به این خاطر مورد سرزنش و پند قرار می دهند ولی گوش دل تو به این حرفها بدهکار نیست. زیرا او کسی است که لیاقت عشق تو را دارد و تو نیز حاضری به خاطر او دست به هر کاری بزنی. گرچه راهت بسیار مشکل است ولی به امید خدا روزی او را به دست خواهی آورد و او قدر زحمات تو را خواهد دانست.
چه آتش عشق من در او اثر کند و چه اثر نکند. آیینه اسکندر آیینه‌ای بود که تا دوردست‌ها در آن دیده می‌شد.

تفسیر بیت یکم: دل من راه و روشی بجز عشق زیبارویان برنمی‌گزیند و از هر جهت و به انواع مختلف که به او پند می‌دهم در او اثر نمی‌گذارد.

تفسیر بیت دوم: به خاطر خدا،‌ ای پنددهنده از پیمانه و شراب سخن بگو، زیرا در ذهن ما چیزی بهتر از این دو، صورت نمی‌بندد و در خاطرمان نمی‌ماند.

تفسیر بیت سوم: ای ساقی گل‌چهره، بشتاب و شراب رنگین بیاور چراکه فکر و اندیشه‌ای در درون ما بهتر از این ماندگار نمی‌شود.

تفسیر بیت چهارم: ظرف شیشه‌ای شراب را زیر قبا پنهان می‌کنم و با خود می‌برم و مردم گمان می‌کنند دفتر دعاست. در تعجبم که چگونه آتش ریا و تزویر من در این دفتر نمی‌افتد

تفسیر بیت پنجم: من این خرقه وصله پینه زده را بالاخره یک روز خواهم سوزاند، وقتی که پیر میکده، این خرقه را قبول نمی‌کن که به جای آن یک جام شراب به من بدهد.

تفسیر بیت ششم: یاران به این خاطر با شراب قرمز رنگ او در حال خوشی و صفا هستند که در گوهر دل او بجز نقش حقیقت و راستی، نقشی نمی‌پذیرد.

تفسیر بیت هفتم: تو چگونه می‌توانی بگویی که بر سر و چشمی این چنین خوب و دلاویز چشمت را ببند و آن‌ها را نگاه نکن؟ برو به کار خودت برس که این پند بی‌معنی در من تأثیری ندارد.

تفسیر بیت هشتم: گویا پنددهنده وارستگان که با حکم قضا و سرنوشت سر جنگ دارد، دلتنگ و غمگین است؛ چرا ساغر شراب نمی‌نوشد تا دیگر از ما دل آزرده نباشد؟

تفسیر بیت نهم: در حال گریه هستم، اما میان آن خنده‌ام می‌گیرد از اینکه من همچون شمعی در این محفل دارای کلام آتشین هستم، ولی سخنم در کسی تأثیر نمی‌گذارد.

تفسیر بیت دهم: چه خوب و راحت دلم را شکار کردی و به دام انداختی، آفرین بر چشمان خمار آلوده تو، زیرا هیچکسی بهتر از این پرندگان وحشی را شکار نمی‌کند. حافظ دل خودش را پرنده‌ای وحشی می‌داند

تفسیر بیت یازدهم: موضوع سخن گفتنمان، عرض نیاز ما و بی‌نیازی معشوق است.‌ ای دل، جادوگری و ساحری تو چه فایده‌ای دارد وقتی که در محبوب اثری نمی‌کند.

تفسیر بیت دوازدهم: من آن آینه رخسار یار را روزی همچون اسکندر بدست خواهم آورد، چه آتش عشق من در او اثر کند و چه اثر نکند. آیینه اسکندر آیینه‌ای بود که تا دوردست‌ها در آن دیده می‌شد

تفسیر بیت سیزدهم: ای توانگر، بخاطر خدا بر این گدای درگاهت رحم کن که بجز کوی تو جایی را بلد نیست و بجز راه نیاز به تو راهی دیگر نمی‌شناسد.

تفسیر بیت چهاردهم: در شگفت هستم و تعجب می‌کنم که با وجود چنین شعر تازه و شیرینی که سرودم، چرا پادشاه سر تا پای حافظ را با طلا نمی‌پوشاند و به او صله نمی‌دهد.