دود اگر بالا نشیند کسر شان شعله نیست 🔴 با معنی

[اعتصامی]

دود اگر بالا نشیند کسر شان شعله نیست 🔴 با معنی

مایه اصـل و نسب در گردش دوران زر است

هر كسی صاحب زر است او از همه بالاتر است

دود اگر بالا نشیند كسـر شأن شعله نیست

جای چشم ابرو نگیرد چون كه او بالاتر است

ناكسی گر از كسی بالا نشیند عیب نیست

روی دریا، خس نشیند قعر دریا گوهر است

شصت و شاهد هر دو دعوی بزرگی میكنند

پس چرا انگشت كوچك لایق انگشـتر است

آهن و فولاد از یك كوه می آیند برون

آن یكی شمشیر گردد دیگری نعل خر است

كـره اسـب ، از نجابت از پـس مـادر رود

كـره خـر ، از خـریت پیش پیش مـادر است

كاكل از بالا بلندی رتبــه ای پیدا نكرد

زلف ، از افتادگی قابل به مشك و عنبر است

پادشه مفلس كه شد چون مرغ بی بال و پر است

دائماً خون میخورد تیغی كه صاحب جوهر است

سبزه پامال است در زیر درخت میوه دار

دختر هر كس نجیب افتـاد مفت شوهر است

صائبا ! عیب خودت گو عیب مردم را مگو

هر كه عیب خود بگوید، از همه بالاتر است

صائب تبریزی


معنی شعر :
اگر دود آتش بالا و بالاتر و در اوج می رود، به معنای ارزشمندی آن نیست بلکه منشأ اصلی آن آتشی است که پایین تر از آن قرار داشته و قدرت بیشتری دارد. همان طور که بااینکه ابرو بالاتر از چشم قرار دارد، نشان ارزشمندی ابرو و بی ارزشی چشم نیست.
ظاهر و دارایی آدم ها نشان دهنده ارزش آن ها نیست؛ بلکه فضایل اخلاقی همچون ادب، علم، اخلاق نیکو، حیا، غیرت و… موجب ارزشمندی ذاتی آنها می گردد.