مرده بدم زنده شدم گریه بدم خنده شدم 🔴 با معنی

[اعتصامی]

مرده بدم زنده شدم گریه بدم خنده شدم 🔴 با معنی

مرده بُدم زنده شدم گریه بُدم خنده شدم
دولت عشق آمد و من دولت پاینده شدم

دیده‌یِ سیر است مرا جان دلیر است مرا
زَهره‌یِ شیر است مرا زُهره تابنده شدم

گفت که دیوانه نه‌ای لایق این خانه نه‌ای
رفتم دیوانه شدم سلسله بندنده شدم

گفت که سرمست نه‌ای رو که از این دست نه‌ای
رفتم و سرمست شدم وز طرب آکنده شدم

گفت که تو کشته نه‌ای در طرب آغشته نه‌ای
پیش رخ زنده‌کُنش کشته و افکنده شدم

گفت که تو زیرککی مست خیالی و شکی
گول شدم هول شدم وز همه برکنده شدم

گفت که تو شمع شدی قبله این جمع شدی
جمع نیَم شمع نیَم دود پراکنده شدم

گفت که شیخی و سَری پیش‌رو و راهبری
شیخ نیم پیش نیم امر تو را بنده شدم

گفت که با بال و پری من پر و بالت ندهم
در هوس بال و پرش بی‌پر و پرکنده شدم

گفت مرا دولت نو راه مرو رنجه مشو
زانک من از لطف و کرم سوی تو آینده شدم

گفت مرا عشق کهن از بر ما نقل مکن
گفتم آری نکنم ساکن و باشنده شدم

چشمه خورشید توی سایه‌گه بید منم
چونک زدی بر سر من پست و گدازنده شدم

تابش جان یافت دلم وا شد و بشکافت دلم
اطلس نو بافت دلم دشمن این ژنده شدم

صورت جان وقت سحر لاف همی‌زد ز بطر
بنده و خربنده بدم شاه و خداونده شدم

شُکر کند کاغذ تو از شَکر بی‌حدِ تو
کآمد او در بر من با وی ماننده شدم

شکر کند خاک دژم از فلک و چرخ به خم
کز نظر و گردش او نورپذیرنده شدم

شکر کند چرخِ فلک از مَلِک و مُلک و مَلَک
کز کرم و بخشش او روشن بخشنده شدم

شکر کند عارف حق کز همه بردیم سبق
بر زبر هفت طبق اختر رخشنده شدم

زهره بدم ماه شدم چرخ دو صد تاه شدم
یوسف بودم ز کنون یوسف زاینده شدم

از توام ای شهره قمر در من و در خود بنگر
کز اثر خنده تو گلشن خندنده شدم

باش چو شطرنج روان خامش و خود جمله زبان
کز رخ آن شاه جهان فرخ و فرخنده شدم

مولانا

معنی شعر

در این جهان همه چیز تابع قانون نسبیت است. هیچ چیز ثابت نیست الا ذات مقدس پروردگار.
این اشعار جزئی از فرهنگ ایران است، و درک آنها برای یک ایرانی نیاز به تحصیلات آکادمیک و تسلط به زبانهای عربی و انگلیسی و آلمانی ندارد مگر اینکه از فرهنگ خود دور مانده باشد یا اینکه کلا قصدش بررسی علمی بوده و دنبال فهم مطلب باشد و بخواهد معنی لغات را تک به تک بررسی و سپس تفکر نماید.
اینها همه در جای خودش نیکوست.
اما بر پله ای که هزاران هزار نفر همچون من از روی آن به مطلب مینگرند حضرت مولانا خطاب به عقلیون می فرماید:
" پای استدلالیان چوبین بود+پای چوبین سخت بی تمکین بود"
ضمن اینکه اولین مطلبی که همان خارجیها در شروع صحبت به ما می آموزند اینکه بگویید " نظر من این است" چون آنها دریافته اند که برای اظهار نظر راجع به هر مطلبی به تعداد نفرات روی زمین فرصت هست.
اما متاسفانه ما تا بجایی می رسیم، بندگی خدارا هم از یاد میبریم.
با این روند نابخردانه که پیش گرفته ایم می توان کفت اگر خود جناب مولانا نیز هم اکنون ظاهر شود و بگوید منظورم چنین بوده، بر او اشکال بگیریم که نه یادت نمی آید، اینچنین است که ما می گوییم. و بدتر از او جناب حافظ که بعد از حدود شرعی که زده می شود به جرم می خواری به زندان ابد محکوم است اگر اعدامش نکنیم.

منزل به منزل و کو به کو فیوضات والا تر و شرط کسب آن نیز دشوارتر می شود . نکته ای که مولانا در این شعر بدان پرداخته و به نوعی حجت را تمام کرده است.
روی سخن با آنانیست که ظاهرا خود را در سرمنزل مقصود می دانند و نایل به وادی ایمن می شمارند که سرمستی دیروز برای منزل امروز جوابگو نیست . دیروز با یک تسلیم و سرسپردگی به داخل کشتی آمدی ولی امروز اگر تحفه ای برای ناخدا عرضه نداری حتی ممکن است از کشتی به دریا انداخته شوی !
همانگونه که عاشقی تحفهء جدیدی برای معشوقش نبرد از چشم او خواهد افتاد سالک نیز اگر قدرت کسب فیض جدید درخود نپرورد محکوم به هبوط است.
در هر حالی از هر چه که با آن در ارتباطی باید شکرگزار باشی و این عمل باعث گشودگی درهای بسته می گردد.مداومت در شکرگزاری باعث تعالی در سیرصعودی است.
در عین سکون و بی عملی خود نهایت فاعلیت خواهی شد چنانچه نظر آن جان جانان را جلب نمایی..