فلسفه عیدی دادن و گرفتن در نوروز

[Avakin]

گذشت زمان در شیوه عیدی دادن تاثیر گذاشته است. آنچه در سال های گذشته به عنوان عیدی به هم می دادند، در حال حاضر مقبولیت چندانی ندارد. جوانان بیشتر تمایل دارند عیدی خود را به صورت نقدی دریافت کنند. مقدار و ارزش عیدی مورد سنجش عیدی گیرندگان واقع می شود. برخی از خانواده ها بنا به دلایل مختلفی چون مشکلات اقتصادی، کدورت های خانوادگی، تجددگرایی و …. از فرهنگ و سنن دیرینه فاصله گرفته، از عید دیدنی و عیدی دادن شانه خالی می کنند.

عیدی دادن به نقل از ابوریحان بیرونی:
وی درباره رسم هدیه دادن نوروزی، به نقل از آذرباد (موبد بغداد) چنین آورده: «نیشکر در ایران، روز نوروز یافت شد، پیش از آن کسی آن را نمی شناخت. جمشید روزی نی را دید که از آن کمی به بیرون تراوش کرده، چون دید شیرین است، امر کرد این نی را بیرون آورند و از آن شکر ساختند. و مردم از راه تبریک به یکدیگر شکر هدیه کردند، و در مهرگان نیز تکرار کردند، و هدیه دادن رسم شد.»
در میان ایرانیان عیدی دادن فقط به افراد خانواده و فامیل خلاصه نمی‌شود. عیدی دادن به سرایدار، رفتگر محل، نامه‌رسان و … (طبقه کم درآمد و زحمتکش جامعه) دارای تبرک، شگون و «دست لاف» است.

عیدی دادن در ایام نوروز به نوشته ابوالفضل بیهقی:
ابوالفضل بیهقی در قسمت های مختلف تاریخ خود اشاراتی به دادن هدیه در نوروز مهرگان کرده است که نشان دهنده تداوم رسومات نوروزی در دوره غزنویان است. با روی کار آمدن حکومت صفوی و رسمیت یافتن مذهب تشیع، برخی از آداب اسلامی با آیین های نوروزی درآمیخت و تلاش عالمان شیعه در جمع آوری احادیث و روایات معصومین در رابطه با نوروز، بر رونق بیشتر این جشن افزود.